Raport IPCC – klimatyczna ruletka

Opublikowany: Aktualizacja: Szacowany czas czytania: 5 minut
Grafika do raportu IPCC – Ziemia jako roztapiająca się gałka loda w wafelku
Źródło: iStock.

Powstały w 1988 roku Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) opublikował w tym tygodniu swój szósty raport na temat klimatu.

Raport IPCC 2021

Generalne wnioski z tegorocznego raportu podobne są do tych, które zawiera raport z 2013 roku. Raporty potwierdzają, że od początku tego wieku sytuacja staje się coraz bardziej niepokojąca. Koralowce i inne gatunki morskie giną w ocieplających się morzach, narody wyspiarskie zagrożone są zatopieniem. Jednak naukowcy skonstruowali jeszcze lepsze modele. Na przykład najnowsze modele zawierają bardziej szczegółowy opis mikrofizyki chmur oraz dokładniejsze symulacje tego w jaki sposób wzrost poziomu morza zagrozi regionom. O wiele wyraźniej zaznaczono też wpływ działalności człowieka na zmiany klimatu.

Raport IPCC z 2021 roku wyraźniej łączy też ekstremalne zjawiska pogodowe ze zmianami klimatycznymi. Co więcej, ostatnie klęski żywiołowe, o których głośno było w mediach: powodzie w Chinach i Niemczech, pożary lasów w Grecji i kopuła cieplna nad Kanadą, wydarzyły się zbyt późno, aby zostały ujęte w literaturze, na której opiera się raport IPCC. Tim Palmer z Uniwersytetu Oksfordzkiego uważa, że przerażające upały w Kolumbii Brytyjskiej i ulewne deszcze w Zhengzhou i Nadrenii wykraczały poza zakres obecnych modeli. Rzeczywistość klimatyczna już niestety wyprzedziła symulacje.

Zmiany średniej temperatury powierzchni powierzchni ziemii w stosunku do 1850-1900


Kluczowe fakty przytoczone w Raporcie IPCC

–> Temperatura powierzchni Ziemi była o 1,09 °C wyższa w dekadzie 2011-2020 niż w latach 1850-1900.

–> Ostatnie pięciolecie było najgorętszym zanotowanym od połowy XIX wieku.

–> Tempo wzrostu poziomu morza prawie potroiło się w porównaniu z latami 1901-1971.

–> „Bardzo prawdopodobne” (90%) jest, że wpływ człowieka jest główną przyczyną globalnego cofania się lodowców od lat 90. i zmniejszania się lodu morskiego w Arktyce.

–> Jest „praktycznie pewne”, że upały, w tym fale upałów, są częstsze i bardziej intensywne od lat 50. XX wieku, podczas gdy zimne okresy stały się rzadsze i mniej dotkliwe.

Symulacje w Raporcie IPCC

Ocieplenie wpływa na wszystkie kontynenty i jest bardziej zauważalne na lądzie niż w przypadku oceanów – zarówno w dotychczasowych obserwacjach, jak i modelach. Arktyka i Antarktyda ogrzewają się bardziej niż regiony tropikalne. 

Symulacje zmiany temperatury w regionach
Źródło: Raport IPCC, Summary for Policymakers

Względnie małe liczby bezwzględne mogą być dużymi zmianami procentowymi w regionach o suchych warunkach wyjściowych. Przewiduje się, że opady wzrosną na wysokich szerokościach geograficznych, na równikowym Pacyfiku i w częściach regionów monsunowych, ale zmniejszą się w częściach subtropikalnych i na ograniczonych obszarach tropików.

Symulacja zmiany średniej rocznej ilości opadów
Źródło: Raport IPCC, Summary for Policymakers 

Główne wnioski z raportu IPCC

–> Przynajmniej raz przed 2050 r. we wszystkich ocenianych scenariuszach Arktyka będzie praktycznie wolna od lodu.

–> Będzie rosła częstość występowania niektórych ekstremalnych zdarzeń „bezprecedensowych w historii”, nawet przy ociepleniu o 1,5 °C.

–> Przewiduje się, że ekstremalne zdarzenia na poziomie morza, które miały miejsce raz na sto lat w niedalekiej przeszłości, będą występować co najmniej raz w roku w ponad połowie lokalizacji pływów do 2100 r.

–> W wielu regionach prawdopodobnie nastąpi wzrost zagrożenia pożarowego.

Porozumienie Paryskie

Prawie sześć lat temu zawarto Porozumienie Paryskie. Uczestniczące w nim kraje zobowiązały się do podjęcia działań skupiających się na eliminacji emisji gazów cieplarnianych. Jego celem jest ograniczenie globalnego ocieplenia do znacznie poniżej 2 °C, a najlepiej do 1,5 °C, w porównaniu do poziomu sprzed epoki przemysłowej.

Jednak wszystkie modele klimatyczne sugerują, że do 2040 r. Ziemia ociepli się o 1,5 °C w stosunku do poziomów sprzed epoki przemysłowej, czyli powyżej limitu ustalonego przez Porozumienie Paryskie w sprawie nieodwracalnie podnoszących się mórz.

Jaka czeka nas przyszłość?

Ograniczenie globalnego ocieplenia naprawdę minimalizuje prawdopodobieństwo osiągnięcia tych punktów krytycznych (…) Nie jesteśmy skazani na zgubę.

Dr Friederike Otto

Wyzwania związane z planowaniem i zarządzaniem kryzysem klimatycznym są podobne do tych, które wywołała pandemia Covid-19. Jest to złożone, globalne, trudne do modelowania zagrożenie, które wpływa na prawie każdy aspekt życia, m.in. zdrowie, zamożność, wymóg sprawnego działania w celu ochrony środków do życia. Niebezpieczna jest skłonność do optymizmu czy magicznego myślenia i nadziei, że najgorsze się nie wydarzy. Potrzeba globalnej współpracy, bo koszt bezczynności gwałtownie narasta. Z raportu jasno wynika, że przywódcy muszą zjednoczyć się na COP26 w Glasgow i podjąć szybkie i drastyczne działania na rzecz dekarbonizacji świata.

Źródła:

Raport IPCC 2021, Summary for Policymakers

IPCC report underlines global leaders’ dangerous climate roulette, Financial Times,

Climate change: IPCC report is 'code red for humanity’, BBC

Powiązane artykuły

zutolizer

Polscy naukowcy tworzą przełomowy elektrolizer wodoru – innowacyjny ZUT-olizer

Naukowcy z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego (ZUT) w Szczecinie dokonali przełomu w technologii produkcji wodoru, opracowując innowacyjny elektrolizer nazwany „ZUT-olizerem”. Urządzenie to wykorzystuje odpady chemiczne jako elektrokatalizatory, co stanowi ekologiczne i ekonomiczne rozwiązanie w porównaniu z tradycyjnymi metodami opartymi na drogich…

Opublikowany: Szacowany czas czytania: 4 minuty