Emisja gazów cieplarnianych Wielkiej Brytanii o 51% niższa niż w roku 1990
Choć statystyki wykazywały, że przy niezmienionych czynnikach emisji emisja gazów cieplarnianych Wielkiej Brytanii osiągnęłaby 25-procentowy wzrost między rokiem 1990 a 2017, zamiast tego obserwowany był jej stały spadek. Obecnie, w roku 2021, Wielka Brytania jest w połowie drogi do ustalonego na rok 2050 celu osiągnięcia zerowej emisji.
Wzrost gospodarczy i zmiana źródeł energii
W roku 1990 dwie trzecie energii Wielkiej Brytanii pochodziło z węgla, natomiast 10% z ropy. Odnawialne źródła energii stanowiły zaledwie 2% całego miksu energetycznego kraju. Dodatkowo ówczesne przepisy nie regulowały emisji szkodliwych gazów w takim stopniu, jaki w dzisiejszych czasach przywykliśmy uważać za normę. Pola gazowe (miejsca pozyskiwania gazu ziemnego), wysypiska śmieci oraz kopalnie były źródłem wielkich ilości metanu.
Choć od tamtego czasu w Wielkiej Brytanii nastąpił wzrost gospodarczy rzędu 80%, emisja gazów cieplarnianych tego kraju nie tylko nie wzrosła, ale zmniejszyła się o połowę. Za 90% tego spadku odpowiedzialne są trzy główne czynniki: zmniejszenie wykorzystania węgla w produkcji elektryczności, kontrola emisji i zwiększenie efektywności procesów przemysłowych oraz zmniejszenie wydobycia paliw kopalnych, które ograniczyło wycieki metanu.
W roku 2019 produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych po raz pierwszy przekroczyła ilość energii uzyskiwaną ze spalania paliw kopalnych. Dodatkowo gaz ziemny stanowiący czystsze paliwo niż ropa i węgiel odpowiadał za wytworzenie 38% całkowitej energii. Ropa i węgiel posłużyły do produkcji zaledwie 1%. W całkowitej energii elektrycznej wyprodukowanej w roku 2020 OZE stanowiły ponad 52% i szacowane jest, że ich udział będzie wzrastał.
Problemy z ograniczeniem emisji
Nie wszystkie gałęzie brytyjskiej gospodarki mogą pochwalić się znaczącym spadkiem emisji gazów cieplarnianych. W przypadku transportu, choć następowała poprawa efektywności paliw, zwiększenie ruchu drogowego uniemożliwiło znaczący spadek emisji. Jej poziom stale wzrastał aż do 2007 roku, po czym zaczął opadać, powracając do poziomu z roku 1990 w 2019. Oficjalne statystyki nie uwzględniają emisji z transportu międzynarodowego, co czyni je jeszcze mniej imponującymi.
Oprócz braku postępów w dziedzinie transportu, problemy występują także w rolnictwie i gospodarce odpadami. Choć łącznie w latach 1990-2020 nastąpił kilkunastoprocentowy spadek emisji z tych gałęzi, przez ostatnie kilka lat odnotowano jej wzrost. Według Partii Zielonych Anglii i Walii winę za niedostateczny spadek emisji CO2 w wymienionych gałęziach ponosi brytyjski rząd, dotujący budowę dróg i przemysł samochodowy zamiast ekologicznych źródeł energii.
Wpływ pandemii koronawirusa na poziom emisji gazów cieplarnianych
Rok 2020 przyniósł wiele zmian w trendach redukcji emisji gazów cieplarnianych. Emisja Wielkiej Brytanii spadła o 11% w porównaniu z rokiem poprzednim, co stanowiło największą zmianę od roku 1990. Do tego spadku znacząco przyczyniło się zmniejszenie natężenia ruchu drogowego w wyniku ograniczenia możliwości podróżowania i przechodzenia na pracę zdalną. Według statystyk w pierwszych trzech kwartałach roku 2020 samochody przejechały ok. 25% mniej kilometrów, niż w tymże okresie roku 2019. Zmniejszyło to emisję gazów cieplarnianych w tej gałęzi o 19,6%. Ograniczenie działalności sektora usług również wywarło znaczący wpływ na redukcję emisji w ubiegłym roku. Rządowe publikacje szacują spadek emisji w tej branży na 8,7%.
W niektórych dziedzinach nastąpił wzrost produkcji gazów cieplarnianych. Spędzanie dłuższego czasu w domach spowodowało wzrost emisji CO2 z mieszkań o 1,8%, głównie z powodu zwiększenia zużycia energii na ogrzewanie i gotowanie. Na te statystyki miała jednak wpływ pogoda, ponieważ ubiegły rok charakteryzował się występowaniem wyższych temperatur niż zazwyczaj. Gdyby temperatury w roku 2020 były identyczne jak w 2019, to wzrost emisji gazów cieplarnianych z miejsc zamieszkania wyniósłby 6,7%.
Za ubiegłoroczny skok w redukcji emisji Wielkiej Brytanii odpowiedzialna jest w dużej mierze spowodowana pandemią recesja gospodarcza. Szacowane jest, że w 2021 roku nastąpi wzrost gospodarczy o ok. 4%, a w 2022 o 7%. To oraz powrót do intensywnego użytkowania pojazdów spowoduje ponowne zwiększenie emisji gazów cieplarnianych. Przed Wielką Brytanią stoi jeszcze wiele wyzwań związanych z ograniczaniem emisji CO2 w najbliższej przyszłości. Jednak dokonane w ostatnich 30 latach zmiany wskazują, że kraj znajduje się na dobrej drodze do osiągnięcia zerowej emisji w ciągu kolejnych 30 lat.
Źródło interaktywnych grafik:
Zobacz więcej podobnych grafik na stronie: Carbon Breif. Dane pochodzą z Department for Business, Energy and Industrial Strategy (BEIS) oraz analizy Carbon Brief. Opracowane przez carbon Brief z pomocą Highcharts.
Źródła:
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/972583/2020_Provisional_emissions_statistics_report.pdf
https://www.bbc.com/news/science-environment-47121399
https://www.carbonbrief.org/analysis-why-the-uks-co2-emissions-have-fallen-38-since-1990
https://www.carbonbrief.org/analysis-uk-is-now-halfway-to-meeting-its-net-zero-emissions-target
https://www.carbonbrief.org/analysis-uk-renewables-generate-more-electricity-than-fossil-fuels-for-first-time