Jan Moś (Quanta Energy): Przedsiębiorcy coraz lepiej rozumieją jak działa rynek energii i dostrzegają korzyści z magazynowania jej nadwyżek

Quanta Energy rozwija, obsługuje i realizuje projekty fotowoltaiczne dla firm w całej Europie, aby przyspieszyć transformację energetyczną. Jest częścią grupy R-Power i specjalizuje się w rozwiązaniach dla biznesu.

O wyzwaniach sektora PV w Polsce rozmawiamy z Janem Mosiem, dyrektorem wykonawczym ds. rozwoju międzynarodowego.

Jak ocenia Pan obecny stan rozwoju fotowoltaiki w Polsce na tle innych krajów Europy?

Polska rozwija sektor OZE z dużą dynamiką, ale wiele pozostaje do zrobienia (…)

Z pozoru najprostszym sposobem oceny jest porównanie ilości zainstalowanej mocy fotowoltaicznej. Według SolarPower Europe, Polska znajduje się na szóstym miejscu w Europie, co na pierwszy rzut oka może się wydawać imponujące. Warto jednak zwrócić uwagę, że sam wskaźnik liczby zainstalowanych paneli fotowoltaicznych nie odzwierciedla pełnego obrazu. Kluczowe jest porównanie udziału fotowoltaiki w całkowitej konsumpcji energii elektrycznej. I tutaj Polska pozostaje daleko w tyle za liderami, takimi jak Hiszpania, Grecja, Holandia czy Niemcy, gdzie udział energii z fotowoltaiki w całkowitym zużyciu jest dwukrotnie większy niż w Polsce. U nas ten wskaźnik wynosi około 8%, co pokazuje, że mimo rosnącej liczby instalacji, ich znaczenie w strukturze energetycznej kraju jest wciąż stosunkowo niskie.

Warto również zauważyć, że rozwój fotowoltaiki zależy nie tylko od klimatu. Mimo niższego nasłonecznienia, kraje takie jak Niemcy osiągają wysokie wyniki w produkcji energii słonecznej dzięki systematycznym inwestycjom i stabilnym regulacjom. Polska natomiast rozwija sektor OZE z dużą dynamiką, ale wiele pozostaje do zrobienia, jeśli chodzi o strukturalne zmiany, które pozwoliłyby na większą integrację energii odnawialnej w naszym miksie energetycznym.

Jakie są największe wyzwania dla dalszego rozwoju fotowoltaiki w Polsce?

Dwa główne typy wyzwań to kwestie techniczne oraz regulacyjne. W sektorze mikroinstalacji, czyli tych zakładanych w gospodarstwach domowych, główne problemy techniczne to optymalna praca systemów, na przykład inwerterów, które czasami nie funkcjonują z maksymalną efektywnością ze względu na ograniczenia po stronie sieci energetycznych, które często nie są w stanie sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na przyłączenia nowych instalacji.

Jednak prawdziwe wyzwania pojawiają się w przypadku farm wielkoskalowych, gdzie mamy do czynienia z ograniczeniami sieci. Sieć energetyczna w Polsce nie jest przygotowana na przyjęcie dużej ilości energii ze źródeł odnawialnych, co powoduje trudności z uzyskaniem przyłączeń. W niektórych lokalizacjach potencjalni inwestorzy mogą czekać miesiącami, a nawet latami na decyzje o przyłączeniu, co hamuje rozwój farm słonecznych na dużą skalę. Kolejnym wyzwaniem są regulacje prawne, które w Polsce zmieniają się często i nie zawsze wspierają długoterminowy rozwój OZE. Przykładem są przepisy dotyczące linii bezpośrednich, które nie tylko są jednymi z najbardziej nie korzystnych w Unii Europejskiej, ale również w dalszym ciągu nie doczekały się rozporządzeń wykonawczych, co znacząco utrudnia przedsiębiorstwom wykorzystywanie lokalnych źródeł energii bez ponoszenia kosztów związanych z przesyłem energii przez ogólnokrajową sieć.

Czy obecne wyłączenia wielkoskalowych farm PV wpływają na postrzeganie inwestycji w fotowoltaikę przez przedsiębiorców?

Psychologicznie na pewno może to budzić pewne obawy, ale w praktyce wyłączenia te nie dotyczą klientów z segmentu „za licznikiem”, ponieważ korzystają oni z energii na własne potrzeby. Dla naszych klientów kluczowe są ceny energii, które obecnie nie są tak wysokie jak w 2022 roku, ale nadal istnieje zainteresowanie oszczędnościami rzędu 30-50%, jakie może zapewnić fotowoltaika.

Czy widzi Pan wzrost zainteresowania magazynami energii wśród klientów?

Zdecydowanie tak. Zainteresowanie wynika z dwóch głównych powodów: po pierwsze, technologia staje się coraz bardziej dostępna i tańsza – ceny magazynów energii spadły o około 2/3 od początku zeszłego roku. Po drugie, przedsiębiorcy coraz lepiej rozumieją, jak działa rynek energii i dostrzegają korzyści z magazynowania nadwyżek energii, zwłaszcza w godzinach szczytowego zapotrzebowania, kiedy ceny energii mogą sięgać nawet 2000 zł za megawatogodzinę.

Innym „gorącym” tematem w branży PV są umowy PPA. Czy to przyszłość branży?

Widzimy, że umowy PPA stają się kluczowym elementem długoterminowej strategii energetycznej firm (…)

Umowy PPA są coraz popularniejsze, zwłaszcza wśród dużych odbiorców energii, takich jak przedsiębiorstwa energochłonne oraz duże przedsiębiorstwa usługowe – chociażby z branży telekomunikacyjnej. Właściwie PPA stają się standardem dla firm, które chcą zabezpieczyć sobie stabilne dostawy zielonej energii na długie lata. Tego rodzaju umowy nie tylko gwarantują oszczędności, ale także zapewniają przewidywalność cen, co jest kluczowe w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu rynkowym.

Jednym z największych atutów umów PPA jest możliwość zakupu zielonej energii z konkretnego źródła. Coraz więcej firm chce mieć pewność, że energia, którą kupują, pochodzi z odnawialnych źródeł i faktycznie przyczynia się do redukcji emisji CO2. W tradycyjnych modelach, energia odnawialna często była „zielona” tylko na papierze, ale niekoniecznie pochodziła z konkretnego źródła. Dzięki PPA przedsiębiorcy mogą zawierać umowy bezpośrednio z producentami OZE, co nie tylko stabilizuje ceny, ale także pozwala firmom realizować swoje cele z zakresu ESG (Environmental, Social, Governance).

Co więcej, PPA nie ograniczają się tylko do energii słonecznej – mogą obejmować także inne źródła, takie jak energetyka wiatrowa. Widzimy, że umowy PPA stają się kluczowym elementem długoterminowej strategii energetycznej firm, a w przyszłości ich rola będzie jeszcze bardziej rosła.

Jak polscy przedsiębiorcy podchodzą do inwestycji w odnawialne źródła energii?

Większość polskich przedsiębiorstw podchodzi do odnawialnych źródeł energii bardzo pozytywnie. Widzę, że polskie firmy albo już zainwestowały w fotowoltaikę, albo są w trakcie planowania takich projektów. Nie spotkałem jeszcze przedsiębiorcy, który by całkowicie wykluczał możliwość korzystania z OZE. W zasadzie wszyscy, z którymi rozmawiam, rozważają instalację systemów fotowoltaicznych, a ci, którzy jeszcze tego nie zrobili, często napotykają jedynie bariery techniczne, takie jak brak odpowiedniej powierzchni na dachach lub gruntach, czy problemy z przyłączeniem do sieci.

Natomiast jeśli chodzi o finansowanie, wiele firm woli korzystać z zewnętrznych form finansowania, takich jak leasing czy umowy PPA, niż angażować swoje własne środki. To pozwala im zredukować koszty operacyjne i jednocześnie korzystać z oszczędności wynikających z produkcji własnej energii elektrycznej. Inwestowanie w produkcję energii elektrycznej nie jest dla wielu firm ich główną działalnością, dlatego szukają rozwiązań, które nie obciążają ich finansowo i jednocześnie pozwalają im osiągnąć korzyści ekologiczne i ekonomiczne.

Jak wygląda świadomość energetyczna polskich przedsiębiorstw, szczególnie tych energochłonnych?

Świadomość jest coraz większa, szczególnie w dużych firmach, które zatrudniają zespoły odpowiedzialne za transformację energetyczną i kwestie ESG (Environmental, Social, Governance). Małe i średnie przedsiębiorstwa często polegają na zewnętrznych partnerach, aby realizować projekty OZE. Transformacja energetyczna to skomplikowany proces, dlatego kluczowe jest znalezienie odpowiednich partnerów do realizacji takich projektów.

Jak Quanta Energy dostosowuje się do dynamicznie zmieniającego się rynku?

Stosujemy strategię dywersyfikacji naszej działalności zarówno pod względem geograficznym, jak i produktowym. Nasze biura znajdują się w Polsce, Rumunii, Włoszech i Niemczech, a obsługujemy także rynki w Czechach, Słowacji i Austrii. Ta szeroka obecność geograficzna pozwala nam na większą elastyczność i dostosowanie się do zmieniających warunków rynkowych. Poza tym rozwijamy nowe produkty, takie jak magazyny energii, które stanowią naturalne rozszerzenie działalności fotowoltaicznej.

W obszarze fotowoltaiki pracujemy nad coraz bardziej zaawansowanymi projektami, na przykład instalacjami fasadowymi w Niemczech, które łączą funkcje estetyczne i energetyczne. Rozwijamy także segment energetyki wiatrowej, chociaż procesy inwestycyjne są tam bardziej czasochłonne niż w przypadku fotowoltaiki. Integracja fotowoltaiki, energii wiatrowej i magazynów energii pozwala nam oferować klientom kompleksowe rozwiązania, które mogą osiągać nawet 60% niezależności energetycznej.