ESG – co powinniśmy wiedzieć?

Eksperckim okiem
Magdalena Pasik, Inżynierka Gospodarki Wodnej oraz Inżynierka Środowiska
ESG, czyli Environmental, Social, and Governance, to pojęcie, które w dzisiejszym świecie biznesu nabiera coraz większego znaczenia. To nie tylko skrót, ale także kluczowy paradygmat definiujący, jak przedsiębiorstwa powinny zarządzać swoimi działaniami i relacjami z otoczeniem.
Wraz z narastającą świadomością społeczną i wzrostem oczekiwań inwestorów, ESG staje się nieodłącznym elementem strategii korporacyjnych na całym świecie. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej, co kryje się za trzema składnikami ESG, dlaczego są one istotne dla firm i inwestorów, oraz jak wpływają na kształtowanie zrównoważonej przyszłości biznesu. Przejmując kontrolę nad tymi kluczowymi obszarami, przedsiębiorstwa nie tylko spełniają oczekiwania społeczności, ale także budują trwałą wartość, która przekłada się na sukces zarówno finansowy, jak i społeczny.
Czym jest ESG?
ESG, skrót pochodzący od słów Environmental, Social, and Governance, wykracza poza tradycyjne modele biznesowe, stając się integralnym elementem współczesnej strategii przedsiębiorstw. To trójstronna koncepcja obejmująca obszary związane ze środowiskiem, społeczeństwem oraz zarządzaniem korporacyjnym. Dlaczego warto przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu?
Po pierwsze, aspekt środowiskowy (Environmental) koncentruje się na wpływie działalności przedsiębiorstwa na otaczające je środowisko naturalne. W dobie coraz bardziej widocznych zmian klimatycznych i rosnącej troski społeczeństwa o ekologię firmy są coraz bardziej oceniane ze względu na swoje praktyki związane z ochroną środowiska. Inwestorzy zdają sobie sprawę, że długoterminowy sukces gospodarczy wiąże się ze zrównoważonym wykorzystaniem zasobów naturalnych oraz minimalizacją negatywnego wpływu na ekosystemy.
Aspekt społeczny (Social) obejmuje obszary związane z pracownikami, społecznościami lokalnymi, dostawcami oraz klientami. Przedsiębiorstwa, które dbają o relacje społeczne, starają się nie tylko spełniać oczekiwania pracowników i kontrahentów, ale również aktywnie angażować się w lokalne społeczności. Wspieranie równości, różnorodności i inicjatyw społecznych staje się kluczowym elementem budowania reputacji firmy.
Z kolei, aspekt zarządzania korporacyjnego (Governance) koncentruje się na strukturach zarządczych, etyce biznesowej oraz transparentności. Firmy, które stosują zasady dobrego zarządzania, budują zaufanie inwestorów, co z kolei wpływa na stabilność finansową przedsiębiorstwa. Transparentność działań, odpowiedzialność zarządu oraz przestrzeganie zasad etycznych stają się ważnymi kryteriami oceny potencjalnych inwestycji.
ESG to nie tylko narzędzie kontroli społecznej, ale również szansa na tworzenie wartości, która przekracza ramy czysto finansowe. Firmy, które aktywnie integrują ESG w swoje strategie, zyskują nie tylko korzyści reputacyjne, ale także zabezpieczają swoją pozycję na rynku w dłuższej perspektywie czasowej. W kolejnych częściach artykułu przyjrzymy się szczegółowo każdemu z tych trzech elementów ESG, analizując ich znaczenie dla współczesnych przedsiębiorstw oraz konsekwencje dla inwestorów.
Raportowanie ESG – czyli co za tym stoi?
W roku 2021 Unia Europejska wprowadziła dyrektywę CSRD, mającą na celu zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności korporacyjnej w świetle wyzwań związanych z zmianami klimatycznymi oraz rosnącymi oczekiwaniami społecznymi. Zgodnie z tą dyrektywą, firmy będą zobowiązane do corocznego publikowania raportów dotyczących ich działań w obszarach środowiskowym, społecznym i zarządzania (ESG). Obowiązek ten będzie stopniowo rozszerzany, zaczynając od dużych instytucji finansowych i firm, aż do obejmowania wszystkich firm zatrudniających odpowiednio dużą liczbę pracowników lub generujących wysokie przychody.
Raportowanie ESG polega na udostępnianiu informacji o działaniach i wynikach organizacji w tych kluczowych obszarach, które są coraz bardziej istotne dla inwestorów, klientów i społeczności. Wpływa to zarówno na decyzje inwestycyjne, jak i na reputację i relacje biznesowe firm. Oprócz unijnych regulacji istnieją także inne organizacje, takie jak Global Reporting Initiative (GRI) czy Sustainability Accounting Standards Board (SASB), które ustalają standardy raportowania ESG. Firmy mogą być również zobowiązane do raportowania zgodnie z umowami zawartymi z inwestorami lub kredytodawcami, a rosnące oczekiwania społeczne sprawiają, że coraz więcej firm decyduje się na publikację raportów ESG nawet bez prawnego nakazu.
Co powinien zawierać raport ESG?
Po zapoznaniu się z opiniami ekspertów rynku można wysnuć wniosek, że najistotniejsze elementy do umieszczenia w raporcie ESG, podzielone są, zgodnie z samą nazwą raportu, według trzech głównych obszarów: E (środowisko), S (społeczne), G (zarządzanie). Te aspekty są kluczowe dla oceny zrównoważonego rozwoju firmy i mogą być dostosowywane w zależności od branży i charakteru działalności.
W obszarze środowiska należy uwzględnić takie kwestie jak emisje gazów cieplarnianych, zużycie energii i polityka zasobów naturalnych. W zakresie społecznych aspektów działalności biznesu istotne są polityka zatrudnienia, bezpieczeństwo pracowników oraz zaangażowanie w lokalne społeczności. Natomiast w obszarze zarządzania przedsiębiorstwem należy uwzględnić strukturę zarządzania, etykę biznesu i relacje z interesariuszami.
W raporcie warto również zawrzeć cele, strategię i postępy w realizacji działań związanych ze zrównoważonym rozwojem. Kluczowe wskaźniki pozwalające na ocenę postępów oraz metodologia raportowania są również istotnymi elementami, które interesują interesariuszy. Dodatkowo ważne jest uwzględnienie ram prawnych i ewentualnej certyfikacji raportu ESG.
Korzyści z ESG
Wprowadzenie praktyk z zakresu ESG do działalności firmy ma znaczenie nie tylko dla aspektu społecznej odpowiedzialności, ale również stanowi kluczowy sposób na wzmocnienie jej konkurencyjności, polepszenie relacji z różnymi interesariuszami oraz zapewnienie trwałego sukcesu biznesowego. Poprzez implementację zasad ESG, firmy mogą lepiej zrozumieć oczekiwania swoich klientów, co prowadzi do budowania lepszych relacji z inwestorami, partnerami biznesowymi, lokalnymi społecznościami i innymi grupami.
Firmy, które aktywnie wdrażają praktyki związane z ESG, zazwyczaj poprawiają swoją reputację w oczach zarówno wspomnianych już petentów, jak i partnerów biznesowych. W dzisiejszych czasach coraz więcej osób oczekuje, że firmy będą działały w sposób odpowiedzialny, uwzględniając nie tylko aspekty finansowe, ale również społeczne i środowiskowe. Przykładem tego jest relacja z klientami, gdzie według raportu PwC z 2021 roku, aż 76% z nich zadeklarowało, że unikną zakupów u firm, które nie dbają o dobre traktowanie pracowników lub ochronę środowiska.
Inwestowanie w praktyki ESG może dodatkowo przynieść korzyści w zakresie zarządzania ryzykiem. Firmy, które analizują i reagują na potencjalne zagrożenia, są zazwyczaj lepiej przygotowane na kryzysy i nieoczekiwane sytuacje. Ponadto, wdrożenie zasad ESG może prowadzić do oszczędności kosztów, szczególnie w dłuższej perspektywie czasowej – na przykład poprzez działania zwiększające efektywność energetyczną czy ograniczające zużycie wody, co przekłada się na obniżenie rachunków za energię i wodę.
Warto także zaznaczyć, że praktyki związane z ESG mogą przyciągać i zatrzymywać utalentowanych pracowników. Badania wykazują, że zwłaszcza młodsze pokolenia preferują pracę w firmach, które angażują się w kwestie społeczne i środowiskowe, co może przyczynić się do zmniejszenia rotacji kadry oraz budowania pozytywnej kultury organizacyjnej.
Podsumowując
Zrozumienie nowych przepisów dotyczących ESG nie tylko pozwala firmom lepiej przygotować się na zmiany, ale również stanowi szansę na natychmiastowe działanie i osiągnięcie realnych korzyści finansowych.
Obecnie firmy działają w warunkach niepewności biznesowej, wymagając od ich liderów ciągłego dostosowywania się do szybko zmieniającego się otoczenia oraz permanentnego zarządzania kryzysowego. W Polsce temat ESG często jest dyskutowany bardziej w kontekście zagrożeń niż biznesowych możliwości, a większość firm jeszcze nie wykorzystuje go w pełni do osiągania korzyści finansowych.
Jednak głębokie zrozumienie finansowo istotnych czynników ESG oraz ich optymalizacja, aktywne zarządzanie i adaptacja, mogą pomóc firmom w wyprzedzeniu problemów i szukaniu szans biznesowych. To może obejmować dostosowywanie się do różnych czynników, takich jak pandemia, konflikty zbrojne, zakłócenia w łańcuchach dostaw czy wzrost cen energii, które mogą mieć wpływ na działalność firmy.
Bez wiarygodnych danych trudno opracować skuteczną strategię. Dlatego codzienne zarządzanie czynnikami ESG powinno skupić się na zebraniu, agregowaniu i monitorowaniu informacji dotyczących kluczowych czynników biznesowych, takich jak zużycie zasobów, relacje z pracownikami, bezpieczeństwo danych i zgodność z regulacjami.
Raportowanie ESG nie powinno być postrzegane jako uciążliwe zadanie, lecz jako szansa na reagowanie na zmieniające się potrzeby rynku i otoczenia biznesowego. Udział w szkoleniach dotyczących ESG może pomóc firmom lepiej zrozumieć nadchodzące zmiany i skutecznie im przeciwdziałać.

Magdalena Pasik
Inżynier Gospodarki Wodnej oraz Inżynier Środowiska, absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Na co dzień – Specjalista ds. ochrony środowiska – w pracy zawodowej zajmuje się głównie emisją zanieczyszczeń do powietrza. Ochrona środowiska to nie tylko praca, ale przede wszystkim pasja.