Witold Bereszczyński (Weidmüller): Tylko jasno określone ramy prawne gwarantujące stabilność biznesu pozwolą skutecznie przeprowadzić transformację energetyczną

Parterem publikacji jest firma Weidmüller Sp. z o.o.

Weidmüller to wiodący, międzynarodowy dostawca rozwiązań w dziedzinie połączeń elektrycznych oraz przetwarzania energii, sygnałów i danych w otoczeniu przemysłowym. Jest niezależną, rodzinną firmą, działającą od ponad 170 lat. Posiad własne ośrodki produkcyjne oraz przedstawicielstwa w 91 krajach. Zatrudnia na całym świecie ponad 6000 pracowników.

Rozmawiamy z Witoldem Bereszczyńskim – dyrektorem zarządzającym oraz członkiem zarządu Weidmüller Sp. z o.o.

Jak reagują Państwo na rosnące zapotrzebowanie na technologie związane z energią odnawialną?

Tytułem wstępu chciałbym nakreślić, czym się zajmujemy. Są to trzy obszary: zasilanie, konwersja sygnałów i transmisja danych w środowisku przemysłowym. Na potrzeby rynku OZE rozwijamy technologię stałoprądową. Dostarczamy komponenty i urządzenia. W szerokim zakresie zaopatrujemy farmy fotowoltaiczne oraz wiatrowe.

W pierwszym przypadku jesteśmy w stanie wyposażyć zarówno instalacje przydomowe, jak i duże elektrownie PV w komponenty z zakresu techniki łączeniowej, rozdzielnic, ochrony przeciwprzepięciowej oraz elementów automatyki przemysłowej stosowane w większych instalacjach.

W przypadku energetyki wiatrowej dostarczamy dedykowane rozwiązania. Jest to na przykład system kontroli wyważenia łopat w turbinach wiatrowych z systemem monitoringu – Blade Control, który wychwyci dodatkowe obciążenie w przypadku oblodzenia i przekaże alarm do dyspozytora. W Niemczech stosowanie tego typu systemów jest już obowiązkowe. Następna kwestia to jest system monitorowania połączeń mechanicznych Twin-cap zawierający specjalne czujniki tensometryczne montowane na śrubach mocujących łopaty wirników turbin wiatrowych oraz łączących elementy konstrukcji, na których są posadowione. Dzięki temu jesteśmy w stanie wykryć awarię na wczesnym etapie i dzięki tzw. predictive maintenance określić miejsce uszkodzenia i zapobiec powstaniu poważnych strat.

Jakie inne innowacje znajdziemy w ofercie Weidmuller?

Warto wspomnieć o rozdzielnicy PV Next. W zeszłym roku dzięki temu produktowi zdobyliśmy złoty medal Międzynarodowych Targów Energii Odnawialnej Greenpower w Poznaniu. Jest to unikalne rozwiązanie łączące w sobie funkcjonalność i ekonomię, ponieważ nie spotkaliśmy innego takiego produktu, gdzie na płytce drukowanej są zintegrowane ochronniki. Technologia druku ogranicza koszt produkcji, a co za tym idzie, wpływa także na konkurencyjność produktu finalnego. Jest to rozwiązanie często stosowane na małych i średnich farmach PV.

Ponieważ montaż i okablowanie listew łączeniowych to jedne z najbardziej pracochłonnych czynności podczas budowy rozdzielnic, z czasem muszą zostać zoptymalizowane. Proces montażu będzie stopniowo automatyzowany, dla tego skupiamy się na rozwijaniu elementów technologii Ready-to Robot.

Już dziś montaż złączek na listwie jest zautomatyzowany i na życzenie klienta możemy dostarczyć kompletne listwy złożone przez robota wykorzystującego dane otrzymane za pośrednictwem programu WMC (Weidmuller Configurator), który umożliwia zaprojektowanie i automatyczne wysłanie do produkcji żądanej konstrukcji w ramach oferowanej usługi FDS (Fast Delivery Service).

W złączkach najnowszej generacji możemy spotkać wprowadzone do seryjnej produkcji opatentowane przez Weidmuller zaciski typu SNAP IN, gdzie kablowanie ogranicza się do wsunięcia przewodu, który się w zacisku zatrzaskuje. Monter słyszy charakterystyczny „klik” potwierdzający prawidłowe połączenie. Docelowo robot będzie mógł przeprowadzić proces kablowania monitorowany przez kamerę, a potwierdzenie poprawności połączenia potwierdzi widoczne wysunięcie przycisku zwalniającego oraz wspomniany „klik” rejestrowany przez mikrofon. Rozwiązania te z pewnością wpłyną na wydajność, poprzez skrócenie procesu produkcyjnego a powtarzalność pozwoli na wyeliminowane ryzyka błędów.

Obszarem wyjątkowo dynamicznego rozwoju jest także automatyka przemysłowa, gdzie rozszerzamy ofertę sterowników programowanych oraz modułów systemu I/O u-remote wraz z oprogramowaniem narzędziowym w ramach platformy u-OS.

Jaka rolę odgrywa obszar Power Data Signal w całej transformacji energetycznej?

Dla lepszego zobrazowania możemy skorzystać tu z modelu Siemensa pokazującego porównanie trendów rozwoju rynku w zakresie elektryfikacji, automatyzacji i cyfryzacji. I tak w danym okresie (np. roku) wykres trendu elektryfikacji wskazuje na rozwój o kilka punktów procentowych. W tym samym okresie, nachylenie krzywej automatyzacji jest znacznie ostrzejsze i wzrost procentowy jest ponad dwukrotnie wyższy niż w przypadku elektryfikacji. Natomiast cyfryzacja wskazuje wzrost dwukrotny w stosunku do automatyzacji. Stąd firmy takie jak nasza poruszające się w obszarze power-data-signal stoją przed nie lada szansą, ale też sporym wyzwaniem jak sprostać takiej dynamice rynku.

Wychodzimy z elektryfikacji, która jest podstawą, wszystkie urządzenia i systemy wymagają przecież zasilania o ściśle określonych parametrach. Tu możemy zaproponować szereg rozwiązań począwszy od prostych złączek skończywszy na zaawansowanych systemach zasilania wyposażonych w inteligentne zabezpieczenia Top-Guard.

Kolejnym obszarem działania jest automatyka przemysłowa w tym akwizycja i konwersja sygnałów, transmisja i przetwarzanie danych, sterowanie urządzeniami wykonawczymi i dialog operatorski (MHI).

Z kolei w warstwie cyfrowej to analityka systemowa (industrial analitics), tworzenie modeli (predictive maintenance) z wykorzystaniem AI dostępne za pośrednictwem serwisów chmurowych.

Oferowane produkty i rozwiązania stosowane są przede wszystkim w naszych centrach produkcyjnych, tu jako przykład można wskazać wprowadzenie systemu pomiarów zużycia energii. Po przeanalizowaniu wyników i wdrożeniu stosownych działań w zakresie organizacji produkcji, uzyskaliśmy 20% oszczędności.

Na podstawie własnych doświadczeń świadczymy także usługi konsultacyjne Industrial Analitics z wykorzystaniem własnego zaplecza technicznego zarówno w zakresie urządzeń, jak i oprogramowania, w ujęciu całego procesu produkcyjnego, które opierają się na zbieraniu danych z obiektów i urządzeń, wprowadzaniu ich do serwisów chmurowych i analizie z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi, w tym AI. W taki sposób możemy zaproponować optymalizację już nie tylko energetyczną, ale także w zakresie utrzymania ruchu (predictive maintenance) i organizacji produkcji.

Czy po przedstawieniu takiej analizy uczestniczą Państwo w dalszych procesach optymalizacji?

Jeżeli chodzi o optymalizację, to możemy zaproponować rozwiązania zbudowane na podstawie produkty i serwisy, które znajdują się w naszej ofercie.

Ponadto sugerujemy korygowanie niektórych procesów (np. transportu wewnętrznego). Oczywiście, jeśli nasza analiza wskazuje na potrzebę optymalizacji w danym obszarze.

Często jest to kwestia zarządzenia kolejnością wykonywanych czynności, które wpłyną na eksploatację i pobór energii przez maszyny. Ofertę dedykujemy dużym zakładom produkcyjnym, gdzie oszczędności na różnych etapach procesu produkcyjnego składają się na wymierny wynik.

Jak kształtuje się popyt na tego typu rozwiązania? Świadomość energetyczna i ekologiczna w polskich przedsiębiorstwach wzrasta?

W kulturze Weidmuller jest zakodowana dbałość o środowisko, dlatego staramy się wspierać naszych klientów.

Zmiana podejścia zauważalna jest głównie w dużych przedsiębiorstwach z kapitałem międzynarodowym. Dobrym przykładem są tu firmy skandynawskie.

Można śmiało powiedzieć, że wiele rozwiązań, które my zaczynamy wdrażać, tam są od wielu lat dobrą praktyką. Mowa tu przede wszystkim o odpowiedzialności za środowisko. Na szczęście uczymy się bardzo szybko i nierzadko potrafimy zaskoczyć naszych kolegów zza granicy.

W kulturze Weidmuller jest zakodowana dbałość o środowisko, dlatego staramy się wspierać naszych klientów. Nasi handlowcy odbywają codziennie kilkadziesiąt spotkań w całej Polsce i robią to w taki sposób, aby kultura techniczna, czyli sposób podejścia do techniki, była poparta też dbałością o środowisko. To oznacza, że jeśli mamy dwa rozwiązania techniczne, dające zbliżone korzyści dla przedsiębiorstwa, ale jedno jest bardziej przyjazne środowisku, to zawsze będziemy optować właśnie za nim.

Chciałbym wrócić do tematu magazynowania energii. Jakie rozwiązania Weidmuller oferuje temu sektorowi?

Magazynowanie energii jak każde przedsięwzięcie techniczne wymaga systemów automatyki i sterowania. Mamy praktycznie kompletne portfolio począwszy od sterownika, moduły I/O poprzez różnego rodzaju karty komunikacyjne, wejścia, wyjścia i całą gamę różnego rodzaju komponentów i urządzeń peryferyjnych, do tego dochodzi szeroko rozumiana technika łączeniowa.

Z naszych złączek można zbudować interfejsy do dystrybucji sygnałów lub potencjału i zainstalować je w dedykowanych obudowach. Współpracujemy z integratorami systemów, także z firmami, które się specjalizują w technologiach stałoprądowych, którym dostarczamy niezbędne komponenty, software oraz know-how i wspieramy poprzez transfer wiedzy niezbędnej do aplikacji naszych rozwiązań.

Portfolio oferowanych produktów zawiera kilkadziesiąt tysięcy różnego rodzaju komponentów i urządzeń, dla tego w celu ułatwienia właściwego doboru, udostępniamy nieodpłatnie oprogramowanie inżynierskie Weidmuller Configurator umożliwiające wyminę danych z innymi programami (np. e-plan) ułatwiając projektowanie gotowych systemów na podstawie naszych produktów.

Gdyby miał Pan określić jeden brakujący element potrzebny do tego, aby transformacja energetyczna się rozpędziła, co by to było?

Jeżeli mamy nadprodukcję energii, to oczywiście powinniśmy ją magazynować. Niezależnie czy to będzie kogeneracja, czy to będą magazyny energii (…)

Zdecydowanie legislacja. Bez określonych ram prawnych, które wyznaczają stabilność biznesu, nie jesteśmy w stanie tej transformacji przeprowadzić.

Transformacja energetyczna z pewnością wymaga uregulowań, które ułatwią rozwiązania związane z produkcją energii ze źródeł odnawialnych. Doskonałym przykładem jest liberalizacja przepisów związanych z lądowymi farmami wiatrowymi. Bez tego, rozwój tego sektora nie byłby możliwy.

Kluczowa kwestia to szeroko pojęte subwencje. Wszyscy cieszymy się z sukcesu programu Mój Prąd, ale może martwić to, że początkowo pominięto w nim kwestie właśnie magazynów energii. W efekcie duża liczba instalacji prosumenckich jest w stanie zdestabilizować sieci elektroenergetyczne i bywały przypadki, gdzie niestety bilans się kompletnie nie zgadzał, co prowadziło do poważnych awarii.

Jeżeli mamy nadprodukcję energii, to oczywiście powinniśmy ją magazynować. Niezależnie czy to będzie kogeneracja, czy to będą magazyny energii, stopniowe odchodzenie od paliw kopanych na rzecz energii OZE jest zdecydowanie interesującym aspektem transformacji energetycznej.

Tu wraca temat legislacji. W jaki sposób jesteśmy tą nadwyżkę w stanie zagospodarować w systemie? Centralna dyspozycja mocy de facto decyduje, w którą stronę nadwyżkę przekierować. Może warto byłoby zastanowić się nad modelem skandynawskim, gdzie już na poziomie lokalnym tworzą się wspólnoty prosumentów wyposażone we wspólne magazyny energii.

Jakie inicjatywy podejmują Państwo w obszarze ESG? Jakie plany ma firma na kolejne lata transformacji?

Przede wszystkim na dachach naszych zakładów produkcyjnych są instalacje fotowoltaiczne do pokrycia części potrzeb energetycznych. Warto zaznaczyć, że większość tych instalacji jest wykonana z użyciem naszych produktów. Dzięki temu możemy proponować naszym klientom produkty poparte doświadczeniem eksploatacyjnym.

Co do planów na najbliższą przyszłość to chcemy dalej rozwijać konstrukcje rozdzielnic dla fotowoltaiki, ponieważ widzimy w tym obszarze duże pole do rozwoju. Chcemy się skupić na instalacjach dla przemysłu, które będą pokrywać potrzeby energetycznych dużych zakładów. Równolegle będziemy rozwijać technologie wspomagające monitoring energii, które są podstawą do dalszej transformacji.