Przyłączanie magazynów energii do sieci elektrycznej – krok po kroku

W dzisiejszej publikacji skupimy się na przedstawieniu zagadnienia związanego z praktyczną kwestią przyłączenia magazynów energii do sieci elektrycznej. W publikacji opiszemy procedurę w modelu „krok po kroku” oraz wyjaśnimy pojawiające się na tym gruncie wątpliwości. Dokonamy analizy obowiązujących przepisów prawa i wskażemy na co warto jest zwrócić szczególną uwagę analizując problematykę zagadnienia przyłączenia magazynów energii do sieci.

Publikacja podzielona została na cztery główne tematy, które będą doprecyzowane i rozbite na mniejsze podtematy w zależności od zapotrzebowania merytorycznego danej tematyki. Główne tematy publikacji to:

1. Wprowadzenie do zagadnienia;
2. Przyłączanie magazynów energii elektrycznej;
3. Procedura przyłączania do sieci;
4. Przegląd ciekawego orzecznictwa.

Przyłączanie magazynów energii do sieci elektrycznej –wprowadzenie do zagadnienia

Przystępując do analizy głównego tematu związanego z przyłączeniem magazynów energii do sieci elektrycznej, za w pełni uzasadnione jest rozpoczęcie dyskusji od wyjaśnienia podstawowych pojęć przez pryzmat obowiązujących przepisów prawa.

Dodatkowo warto jest wskazać, że tematyka przyłączenia magazynów energii do sieci elektrycznej jest niezwykle aktualna, szczególnie w dobie obecnej transformacji energetycznej. Kwestie związane z magazynowaniem wytworzonej energii z odnawialnych źródeł są tematem bardzo na czasie. Dlatego też warto jest propagować wiedzę na ten temat oraz komentować pojawiające się rozwiązania i opcje na tym gruncie.

Czym jest magazyn energii?

Zgodnie z art. 3 pkt 10ka ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385) – dalej: „pr. ener.”, – „magazyn energii” to instalacja umożliwiająca magazynowanie energii, w tym magazyn energii elektrycznej.

Czym jest są sieci w rozumieniu przepisów pr. ener.?

Zgodnie z art. 3 pkt 11 pr. energ – „sieci” to instalacje połączone i współpracujące ze sobą, służące do przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, należące do przedsiębiorstwa energetycznego.

Czym jest przyłącze?

Przyłącze to element sieci uzbrojenia terenu lub jej część służąca do połączenia urządzeń, instalacji lub sieci należącej do podmiotu przyłączanego z pozostałą częścią sieci uzbrojenia terenu. Dodatkowo warto jest wskazać, że przyłącze jest tylko elementem, który spaja dwie odrębne całości, czyli instalację zewnętrzną oraz instalację wewnętrzną w budynku – tak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 kwietnia 2019 r., sygn. akt: II OSK 1418/17.

Przyłączanie magazynów energii elektrycznej

W tym miejscu należy wyjaśnić, że magazyn energii elektrycznej jest urządzeniem, które pobiera energię, w momencie, w którym się ładuje. Następnie w cyklu rozładowania oddaje energię do sieci. W okresie oddawania energii do sieci, magazyn staje się swoistym źródłem prądu.

W celu przyłączenia nowego magazynu energii elektrycznej należy złożyć wniosek do przedsiębiorstwa energetycznego o określenie warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej magazynu energii elektrycznej (wniosek taki najczęściej określany jest skrótowo – „WPM”).

Na marginesie należy przypomnieć, że zawarta umowa o przyłączenie jest podstawą do rozpoczęcia prac projektowych i budowalno-montażowych.

Procedura przyłączenia magazynów energii do sieci

Warto jest podzielić cały proces na poszczególne etapy i skupić się na stopniowej realizacji całego zamierzenia. Do podstawowych etapów możemy zaliczyć:

1. złożenie wniosku o określenie warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej magazynu energii elektrycznej (wniosek, o którym była mowa powyżej – WPM);
2. wpłatę zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie do sieci magazynu energii elektrycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV;
3. uzyskanie warunków przyłączenia;
4. zawarcie umowy o przyłączenie (lub promesy – o czym w dalszej części);
5. realizację postanowień umowy o przyłączenie;
6. przeprowadzenie sprawdzeń i odbiorów;
7. zawarcie umowy na dostawę energii elektrycznej;
8. zawarcie umowy o świadczenie usług dystrybucji dla wprowadzenia energii elektrycznej oddawanej z magazynu.

Należy wyjaśnić, że umowa o przyłączenie jest podstawą do rozpoczęcia prac projektowych i budowalno-montażowych.

Istotna kwestia zaliczki – na co zwrócić uwagę?

Aby procedura rozpatrywania wniosku o przyłączenie magazynu energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej średniego lub wysokiego napięcia mogła wystartować, należy wpłacić zaliczkę na poczet opłaty za przyłączenie, co do zasady w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia. W tym miejscu warto jest zwrócić uwagę na przepisy, które regulują przedmiotową kwestię.

Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru, przy czym w przypadku przyłączenia źródła lub magazynu energii elektrycznej, moc przyłączeniowa tego źródła lub magazynu energii elektrycznej może być mniejsza lub równa jego mocy zainstalowanej elektrycznej.

• Zgodnie z art. 7 ust. 8a. pr. ener. – Podmiot ubiegający się o przyłączenie źródła lub magazynu energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV wnosi zaliczkę na poczet opłaty za przyłączenie do sieci, zwaną dalej „zaliczką”, w wysokości 30 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej określonej we wniosku o określenie warunków przyłączenia, z uwzględnieniem art. 7 ust. 8b pr. ener. (poniżej);
• Zgodnie z art. 7 ust. 8b pr. ener. – Wysokość zaliczki nie może być wyższa niż wysokość przewidywanej opłaty za przyłączenie do sieci i nie wyższa niż 3 000 000 zł. W przypadku gdy wysokość zaliczki przekroczy wysokość opłaty za przyłączenie do sieci, różnica między wysokością wniesionej zaliczki a wysokością tej opłaty podlega zwrotowi wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia zaliczki.;
• Zgodnie z art. 7 ust. 8c pr. ener. – Zaliczkę wnosi się w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jakie dokumenty są niezbędna do złożenia wniosku o przyłączenie do siebie (WPM)?

1. dane identyfikacyjne i teleadresowe wnioskodawcy (m.in. imię, nazwisko, nazwa firmy, Pesel, NIP, adresy, numer telefonu, adres e-mail);
2. dane określające obiektu;
3. szczegółowe dane techniczne opisujące magazyn energii elektrycznej;
4. dokument potwierdzający tytuł prawny do korzystania z obiektu.

Wyjaśnienie do pkt 4 – „Przepisy pr. ener. nie wyjaśniają o jaki tytuł prawny chodzi, można więc przyjąć, że chodzi o każdy tytuł prawny, który umożliwia korzystanie z nieruchomości (obiektu, lokalu), do której paliwa lub energia mają być dostarczane. Może zatem chodzić zarówno o prawo własności, ograniczone prawa rzeczowe, użytkowanie wieczyste, jak i stosunki obligacyjne (np. umowę najmu, dzierżawy, użyczenia). Podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci powinien dysponować tytułem prawnym do nieruchomości aż do czasu zakończenia procesu przyłączenia.

Pewne wątpliwości może wywoływać posiadanie przedwstępnej umowy (np. dzierżawy). Jak wskazał SA w Warszawie w wyroku z 25.03.2015 r., VI ACa 913/14, LEX nr 1677102, „sam tytuł umowy, określonej jako „przedwstępna umowa dzierżawy”, nie wyklucza uznania jej za tytuł prawny do dysponowania nieruchomością. Prawidłowej oceny spełnienia tej przesłanki można dokonać dopiero po wnikliwej analizie postanowień umowy, określających prawa i obowiązki stron”.

Rodzi to daleko idący skutek w postaci konieczności analizy przez przedsiębiorstwo energetyczne posiadanego przez wnioskodawcę tytułu prawnego. Przedsiębiorstwo energetyczne ma uprawnienie do zakwestionowania posiadania tytułu prawnego, a co za tym idzie odmowy zawarcia umowy przyłączeniowej nie tylko w sytuacji, gdy wnioskodawca nie dołączył dokumentu potwierdzającego taki tytuł prawny, ale także w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo energetyczne uzna, że umowa jest ważna, ale nie uprawnia do korzystania z nieruchomości.

Jak podkreślił SA w Warszawie w powołanym wyżej wyroku z 25.03.2015 r., niezależnie od tego, na jakim etapie powstaną wątpliwości co do posiadania prawa do korzystania z nieruchomości (po złożeniu wniosku, bezpośrednio przed zawarciem umowy przyłączeniowej, czy też w ramach postępowania przed Prezesem URE w trybie art. 8 ust. 1 p.e.), konieczne jest ich uwzględnienie. Ma to związek m.in. z faktem, że niejednokrotnie z przyłączeniem obiektu wiążą się znaczne inwestycje w rozbudowę (modernizację) sieci, wymagające sporych nakładów finansowych (obciążających innych odbiorców, gdyż pokrycie tych kosztów przedsiębiorstwo uzyskuje w pobieranej taryfie za przesyłanie lub dystrybucję energii lub paliw gazowych).” – tak A. Kościuk [w:] Prawo energetyczne. Komentarz, wyd. II, LEX/el. 2023, art. 7.

Jakie załączniki należy przedłożyć do wniosku WPM?

1. plan zabudowy lub szkic sytuacyjny określający usytuowanie obiektu, w którym będą używane przyłączane urządzenia, instalacje lub sieci, względem istniejącej sieci oraz usytuowanie sąsiednich obiektów – zalecany rozmiar A-4 lub A-3;
2. dokument potwierdzający tytuł prawny do korzystania z obiektu, w którym będą używane przyłączane urządzenia, instalacje lub sieci. Jeżeli dokumentem, który potwierdza tytuł prawny jest umowa najmu, użyczenia lub dzierżawy – dodatkowo dołącz do wniosku odpis z księgi wieczystej lub wypis z rejestru gruntów z wykazem właścicieli i władających z wyszczególnieniem numerów ewidencyjnych działek oraz nazw obrębów terenu, na którym planowana jest inwestycja;
3. wykaz nieruchomości, na których jest planowana budowa przyłączanych do sieci urządzeń, instalacji lub sieci, oraz obiektów lub lokali, w których jest planowana ich budowa, wraz z planem zabudowy albo szkicem sytuacyjnym określającym ich usytuowanie względem istniejącej sieci oraz sąsiednich nieruchomości, a w przypadku urządzeń lub instalacji lokalizowanych na polskim obszarze morskim – wskazanie współrzędnych geograficznych obszaru, na którym jest planowane ich usytuowanie – załącznik jest obowiązkowy dla wniosków składanych od 13.05.2023 r. (wymagania wprowadzone przez Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Dz.U. z 2023 r. poz. 819);
4. schemat elektryczny jednokreskowy przyłączanych urządzeń, instalacji lub sieci, wraz z ich opisem – załącznik jest obowiązkowy dla wniosków składanych od 13.05.2023 r. (wymagania wprowadzone przez Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Dz.U. z 2023 r. poz. 819);
5. planowany elektryczny i topograficzny schemat wewnętrzny obiektu uwzględniający jednostki magazynujące, inwertery, transformatory oraz długości linii kablowych i napowietrzny;
6. pisemne pełnomocnictwo – jeżeli w sprawie przyłączenia do sieci występuje pełnomocnik;
7. umowę spółki cywilnej – jeżeli o przyłączenie występuje spółka cywilna;
8. wykaz dodatkowych wnioskodawców – jeżeli stroną umowy o przyłączenie będzie więcej niż jedna osoba fizyczna lub jedna osoba prawna.

Co, jeżeli chcemy przyłączyć magazyn energii elektrycznej do sieci średniego napięcia? Wówczas do wniosku należy dołączyć dodatkowo:

• wykres określający dostępność generacji i poboru mocy biernej w pełnym zakresie dostępnej mocy czynnej w trybie ładowania i rozładowania w miejscu przyłączenia (wykres kołowy).

Co, jeżeli chcemy przyłączyć magazyn energii elektrycznej do sieci wysokiego napięcia? Wówczas do wniosku należy dołączyć dodatkowo:

• planowany topograficzny schemat wewnętrzny magazynu energii elektrycznej (z uwzględnieniem instalacji jednostek magazynujących, sieci wewnętrznych, zasilania podstawowego i rezerwowego potrzeb własnych i ogólnych);
• planowany schemat elektryczny magazynu energii elektrycznej (z uwzględnieniem jednostek magazynujących, inwerterów, transformatorów, sieci wewnętrznych, zasilania podstawowego i rezerwowego potrzeb własnych i ogólnych, wraz z infrastrukturą techniczną służącą do pobierania i wprowadzania energii z/do sieci dystrybucyjnej);
• dokumenty opisujące magazyn energii elektrycznej, w tym parametry techniczne, charakterystykę ruchową i eksploatacyjną przyłączanego magazynu energii elektrycznej, w szczególności: wyciąg ze sprawozdania z badań jakości energii elektrycznej wymienianej z magazynem energii elektrycznej, charakterystykę sprawności cyklu ładowania jednostki magazynującej w funkcji mocy czynnej (wg producenta), charakterystykę dostępnej mocy biernej w funkcji mocy czynnej jednostki magazynującej oraz charakterystykę sprawności cyklu ładowania magazynu energii elektrycznej w funkcji temperatury zewnętrznej;
• wykres określający dostępność generacji i poboru mocy biernej w pełnym zakresie dostępnej mocy czynnej w trybie ładowania i rozładowania w miejscu przyłączenia (wykres kołowy);
• charakterystyka regulacyjna magazynu energii elektrycznej (charakterystyka zwarciowa);
• specyfikację techniczną magazynu energii elektrycznej;
• nastawy zabezpieczeń po stronie magazynu energii elektrycznej;
• dokumenty zawierające informacje techniczne dotyczące zakłóceń wprowadzanych przez magazyn energii elektrycznej wnioskodawcy oraz charakterystyki obciążeń.

Oczywiście załączniki te mogą różnić się w zależności od przedsiębiorstwa energetycznego, jednakże należy wyjaśnić, że powyższe są najczęściej występującymi u dużych podmiotów funkcjonujących na krajowych rynku energetycznym.

Jak należy złożyć wniosek?

Wniosek o przyłączenie do sieci można złożyć w formie pisemnej (przesyłka pocztowa lub w oddziale przedsiębiorstwa energetycznego). Dodatkowo część z przedsiębiorstw energetycznych dopuszcza możliwość złożenia wniosku w formie elektronicznej – wówczas należy wcześniej sprawdzić, czy taka opcja faktycznie istnieje oraz zapoznać się z wzorami dokumentów, które funkcjonują w danym przedsiębiorstwie energetycznym (wzory wniosków, wzory załączników etc.).

Kompletny i prawidłowo złożony wniosek WPM – co dalej?

Na podstawie kompletnego wniosku WPM przedsiębiorstwo energetyczne sporządza warunki przyłączenia dla źródła oraz projekt umowy o przyłączenie do sieci.  Dokumenty przesyłane są do wnioskodawcy w wybranej przez niego formie.

Warunki przyłączenia określają wymagania techniczne, które należy spełnić, aby przyłączyć się do sieci dystrybucyjnej i stanowią integralną część zawartej umowy o przyłączenie. 

Warunki przyłączenia są ważne 2 lata od daty dostarczenia ich do wnioskodawcy. Projekt umowy o przyłączenie jest ważny co do zasady 60 dni.

Ile wynosi czas na wydanie warunków przyłączenia do sieci w zależności od grupy przyłączeniowej?

Warto jest wyjaśnić, że jest to:

1. do 21 dni dl V lub VI grupy przyłączeniowej do sieci o napięciu nie wyższym niż 1 kV;
2.  do 30 dni dla IV grupy przyłączeniowej do sieci o napięciu nie wyższym niż 1 kV;
3. do 120 dni dla III lub VI grupy przyłączeniowej do sieci o napięciu powyżej 1 kV, dla obiektu wyposażonego w źródło lub magazyn energii elektrycznej (czas liczony jest od daty wpłaty zaliczki);
4. do 150 dni dla I lub II grupy przyłączeniowej (czas liczony jest od daty wpłaty zaliczki).

Uwaga na zmiany terminów wprowadzone Tarczą Antykryzysową 1 i 2 – komentarz praktyka

Okoliczność ta może być istotna dla osób, które mają problem z wnioskami, które były wcześniej procedowane w innym stanie prawnym. W tym miejscu warto jest wyjaśnić, że „zmiany w zakresie terminów spełnienia obowiązku sprzedaży po raz pierwszy energii wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii dotyczące inwestycji realizowanych w systemie aukcyjnym zostały wprowadzone na mocy art. 45 ustawy z 31.03.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 568) – dalej Tarcza Antykryzysowa 1.,. Nowelizacja umożliwiła złożenie wniosku o jednorazowe przedłużenie terminu na wypełnienie obowiązku sprzedaży po raz pierwszy energii wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii, która powstanie lub zostanie zmodernizowana po dniu przeprowadzenia aukcji. Taki wniosek może zostać złożony w przypadku opóźnień w realizacji instalacji lub przyłącza, dostawie urządzeń, odbiorach, uzyskiwaniu koncesji, spowodowanych stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii ogłoszonym w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw zdrowia.

Wniosek powinien zostać złożony do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i wskazywać m.in. dodatkowy okres na spełnienie obowiązków, nie dłuższy niż 12 miesięcy licząc od upływu terminu tego zobowiązania. Od rozstrzygnięcia Prezesa URE przysługuje zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które można złożyć w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. W odniesieniu do wytwórców, którzy wygrali aukcję, koniec terminu na dostarczenie po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wskazany w umowie przyłączeniowej nie może przypadać przed upływem terminu na sprzedaż po raz pierwszy energii wytworzonej w instalacji OZE w ramach systemu aukcyjnego z uwzględnieniem ewentualnego przedłużenia terminu udzielonego przez Prezesa URE.

W związku z wątpliwościami, dotyczącymi braku po stronie przedsiębiorstw energetycznych obowiązku przedłużenia terminów określonych umowami przyłączeniowymi, w ustawie z 16.04.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 695) – dalej Tarcza Antykryzysowa 2, pojawiły się kolejne zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii. Zgodnie z art. 54 Tarczy Antykryzysowej 2 przedsiębiorstwa energetyczne miały obowiązek dostosowania terminu dostarczenia po raz pierwszy energii elektrycznej w instalacji OZE, uwzględniając przedłużenie przez Prezesa URE terminów na wypełnienie obowiązków przez wytwórcę. Na realizację tego obowiązku przedsiębiorstwa energetyczne miały 30 dni od poinformowania ich przez wytwórcę o wygraniu aukcji. Mogą pojawiać się wątpliwości czy wytwórca może ponownie (tj. po przedłużeniu przez Prezesa URE terminu na wypełnienie obowiązku sprzedaży po raz pierwszy energii wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii) poinformować przedsiębiorstwo energetyczne o wygraniu aukcji, jeżeli takie powiadomienie już wcześniej nastąpiło. W przypadku odmowy przez przedsiębiorstwo energetyczne dostosowania umowy przyłączeniowej wytwórca będzie mógł wystąpić do Prezesa URE z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu w trybie art. 8 pr. ener.

Ponadto art. 54 Tarczy Antykryzysowej 2 przewiduje, że umowy przyłączeniowe niewypowiedziane do dnia wejścia w życie tej ustawy, w których termin na dostarczenie po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej przypadał przed 30.06.2022 r., zachowują moc do dnia określonego we wniosku wytwórcy o przedłużenie tego terminu, złożonego do przedsiębiorstwa energetycznego, pod warunkiem że termin na dostarczenie energii elektrycznej po raz pierwszy do sieci, określony w tym wniosku, nie będzie przypadał później niż 30.06.2022 r.

Dodanie ust. 8d12 do art. 7 ma na celu doprecyzowanie, że do mocy zainstalowanej mikroinstalacji nie wlicza się mocy zainstalowanej magazynu energii elektrycznej, o ile:

1. moc zainstalowana magazynu energii elektrycznej jest nie większa niż moc zainstalowana elektryczna mikroinstalacji;
2. łączna moc możliwa do wprowadzenia do sieci dystrybucyjnej przez mikroinstalację z magazynem energii elektrycznej jest nie większa niż moc zainstalowana elektryczna tej mikroinstalacji.

W związku z w/w zmianą przyłączenie mikroinstalacji obejmującej magazyn energii o mocy zainstalowanej nie większej niż w wydanych warunkach przyłączenia ma się odbywać na podstawie zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji. Prosumenci rozliczający się w tzw. systemie opustów, po rozbudowie mikroinstalacji o magazyn energii elektrycznej nie przejdą na niższy współczynnik rozliczenia (tj. z 0,8 na 0,7).” – tak A. Kościuk [w:] Prawo energetyczne. Komentarz, wyd. II, LEX/el. 2023, art. 7.

Co, jeżeli złożony wniosek zawiera błędy?

Przedsiębiorstwo energetyczne wzywa wnioskodawcę do przedłożenia wyjaśnień, dokonania korekt, uzupełnienia załączników etc.

Co, jeżeli nie uzupełnimy lub nie poprawimy błędnego wniosku?

W takiej sytuacji przedsiębiorstwo energetyczne nie rozpatrzy naszego wniosku. Wnioskodawca będzie wówczas zobowiązany do złożenia nowego wniosku (jeżeli w dalszym ciągu chce procedować warunki przyłączenia magazynu energii elektrycznej do sieci energetycznej).

O czym warto jest również pamiętać? Wskazówki praktyczne

• o przyłączenie do sieci można ubiegać się, jeżeli posiada się tytuł prawny do korzystania z terenu, na którym ma być zlokalizowany magazyn energii elektrycznej np. akt własności, umowę najmu lub dzierżawy etc.;
• opłatę za przyłączanie magazynu energii elektrycznej wyznacza się w oparciu o rzeczywiste nakłady poniesione na wykonanie przyłącza.

Następnie należy podpisać umowę o przyłączenie magazynu energii do sieci energetycznej. Co zrobić dalej?

Należy wykonać przyłącze. Jeżeli dodatkowo wszystkie warunki umowy o przyłączenie do sieci zostały zrealizowane, czyli:

1. zakończono prace budowlano-montażowe po stronie przedsiębiorstwa energetycznego, instalację odbiorczą w przyłączanym obiekcie;
2. wydano Kartę Danych Technicznych (KDT);
3. uzyskano pozwolenie na użytkowanie;
4. zakończono Uzgodnienia IWR (dla obiektów przyłączanych do sieci średniego lub wysokiego napięcia);
5. opłacono należność za przyłączenie;

wówczas można zawrzeć umowy regulujące dostarczanie i odbiór energii elektrycznej (Umowa o świadczenie usług odbioru energii elektrycznej). Warunki zostaną przedstawione indywidualnie dla wnioskodawcy.

Przyłączanie magazynów energii do sieci elektrycznej –przegląd ciekawego orzecznictwa

Ważne wyroki, które mogą okazać się przydane. Autorski przegląd orzecznictwa, które stanowi sporą wartość dodaną do analizy przedmiotowego zagadnienia.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2023 r., sygn. akt: II CSKP 644/22:

• Przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru, i jednocześnie może odmówić zawarcia takiej umowy, jeżeli uzna, iż nie istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii. Oznacza to, że obowiązek wykazania ewentualnego nieistnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia, spoczywa na przedsiębiorstwie energetycznym. Co więcej od razu należy zaznaczyć, że umowa o przyłączenie do sieci nie podlega w pełni zasadzie autonomii woli stron (art. 3531 k.c.);
• Umowa o przyłączenie do sieci objęta jest ustawowymi ograniczeniami zasady swobody umów zarówno w aspekcie podmiotowym, jak i przedmiotowym. Po pierwsze, umowę może zawrzeć tylko przedsiębiorstwo energetyczne. Po drugie, w pierwszej kolejności zastosowanie znajdzie tzw. tryb publicznoprawny, z uwzględnieniem wszelkich regulacji prawa energetycznego z nim związanych.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2016 r., sygn. akt: III SK 50/15 (traktujący o kompetencjach Prezesa URE do rozstrzygnięcia sporu wynikającego z odmowy wydania warunków przyłączenia):

• Odmowa zawarcia umowy przyłączeniowej następuje nie tylko wtedy, gdy przedsiębiorstwo energetyczne oświadcza wprost, że umowy nie zawrze ale także gdy przedstawia takie warunki przyłączenia do sieci (i projekt umowy), które są nie do zaakceptowania dla podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci. Nie można bowiem odmowy zawarcia umowy sprowadzać tylko do przypadku, kiedy wprost przedsiębiorstwo sieciowe nie zgadza się na zawarcie umowy;
• Nie można dopuścić, by przedsiębiorstwo sieciowe nie wypełniało ciążącego na nim obowiązku kontraktowania przez podejmowanie niekorzystnych dla podmiotów ubiegających się o przyłączenie działań na etapie wyprzedzającym ustalania treści umowy przyłączeniowej oraz ocenę możliwości technicznych i ekonomicznych podłączenia do sieci. Odmowa wydania warunków przyłączenia jest czynnością podejmowaną przez przedsiębiorstwo sieciowe niewątpliwie w zakresie „dotyczącym zawarcia umowy” o przyłączenie do sieci. Jeżeli zatem na tym tle powstaje spór między podmiotem ubiegającym się o przyłączenie a przedsiębiorstwem sieciowym, Prezes URE ma kompetencję do rozstrzygnięcia tego sporu (art. 8 ust. 1 p.e.);

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt: VI ACa 92/15 (traktujący o charakterze obowiązku przyłączenia do sieci energetycznej):

• W świetle art. 7 ust. 1 p.e. przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Obowiązek przyłączenia nie ma zatem charakteru absolutnego, gdyż ustawodawca uzależnił go od spełnienia określonych przesłanek, w tym zwłaszcza przesłanek ekonomicznych i technicznych. Przesłanki te zazębiają się wzajemnie. Gdy przyłączenie nie jest możliwe przy istniejącym stanie sieci, lecz byłoby możliwe po dokonaniu pewnych nakładów na sieć, mamy do czynienia z sytuacją, w której co prawda nie są aktualnie spełnione warunki techniczne przyłączenia lub dostarczenia, lecz można je spełnić, pociąga to jednak za sobą określony koszt, a z tym z kolei wiąże się kwestią ekonomicznych warunków przyłączenia. Przy obecnym stanie techniki – w istocie prawie zawsze jest możliwe stworzenie warunków technicznych przyłączenia i dostarczania – jest to tylko kwestia wysokości nakładów, które trzeba ponieść.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2014 r., sygn. akt: III SK 13/14:

• Aktualizacja obowiązku przyłączenia do sieci uzależniona jest od spełnienia dwóch przesłanek w postaci istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia. Techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia należy zawsze odnosić do konkretnego obiektu, jaki ma być przyłączany z uwzględnieniem treści składanych w toku procesu ubiegania się o przyłączenia oświadczeń woli jego stron, a także całego kontekstu funkcjonowania przedsiębiorstw sieciowych, zasad i mechanizmów rozbudowy infrastruktury sieciowej (w szczególności zaś jej finansowania) oraz inwestycji w nowe moce przyłączeniowe.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt: III SK 9/14 (traktujące o znaczeniu wydania przed przedsiębiorcę sieciowego warunków przyłączenia do sieci):

• Wydanie warunków przyłączenia potwierdza gotowość przedsiębiorcy sieciowego do zawarcia umowy przyłączeniowej, lecz nie kreuje obowiązku jej zawarcia ani nie przesądza, że spełnione są techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci w rozumieniu art. 7 ust. 1 p.e. Warunki przyłączenia wydane przez przedsiębiorstwo sieciowe wskazują bowiem, jakie parametry musi spełniać instalacja podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci, aby takie przyłączenie było możliwe.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2014 r., sygn. akt: III SK 51/13 (traktujący o sporze o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej w kontekście zakresu działania sądu oraz gromadzenia materiału dowodowego):

• Skierowanie postępowania na drogę sądową nie oznacza, że to na powodzie spoczywa ciężar dowodu w zakresie niespełnienia przesłanek aktualizacji obowiązku przyłączenia do sieci. Ciężar ten nie wynika z art. 6 k.c., lecz z przepisów Prawa energetycznego precyzujących, kiedy na przedsiębiorstwie sieciowym ciąży obowiązek zawarcia umowy;
• Zadaniem SOKiK jest ustalenie, czy w decyzji prawidłowo zastosowano przepisy w świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie toczącej się przed Prezesem Urzędu i argumentacji zawartej w decyzji. Na tym polega merytoryczna kontrola decyzji organu regulacji energetyki, która może być przez sąd zmieniona, bądź uchylona, gdy okaże się, między innymi, że zgromadzony w toku postępowania materiał dowody nie daje w ocenie sądu podstaw do takiego ukształtowania obowiązków przedsiębiorstwa energetycznego, jaki wynika z decyzji Prezesa Urzędu. W sprawach takich jak niniejsza, gdy Prezes Urzędu orzeka decyzją o zawarciu umowy między dwoma przedsiębiorstwami energetycznymi, ustalenie przez Sąd meriti, że nie zostały spełnione przesłanki zawarcia umowy, nie może skutkować zmianą samej decyzji, a przez to umowy między przedsiębiorstwami;
• Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów orzekającego w pierwszej instancji stanowi materiał dowodowy zawnioskowany przez strony, w tym zebrany w toku postępowania przed Prezesem Urzędu. Postępowanie sądowe otwiera możliwość uzupełniania postępowania dowodowego zarówno przez skarżącego, jak i organ regulacji bądź zainteresowanego, w odpowiedzi na zarzuty odwołania.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2014 r., sygn. akt: III SK 46/13:

• Obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci energetycznej, o której mowa w art. 7 ust. 1 p.e., ma złożony, publiczno- i prywatnoprawny charakter. Okoliczność, że obowiązek zawarcia umowy przyłączeniowej przewidziany został w ustawie oraz w interesie publicznym nie oznacza, że obowiązek ten nie może mieć cywilnoprawnego charakteru. Ustawa może być źródłem zobowiązania cywilnoprawnego, przy czym dotyczy to także ustawowego obowiązku kontraktowania. Obowiązek ten może być źródłem cywilnoprawnej wierzytelności, gdy na podstawie ustawy (rozporządzenia) można ustalić treść umowy, jaka miałaby zostać zawarta w jego wykonaniu;
• Obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci nie ma charakteru bezwarunkowego. Aktualizuje się wówczas, gdy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci oraz gdy podmiot żądający przyłączenia do sieci spełnia warunki przyłączenia do sieci. Roszczenie przysługuje w konsekwencji nie każdemu podmiotowi, który chce się przyłączyć do sieci, a tylko takiemu podmiotowi, który spełnia warunki przyłączenia do sieci (a przynajmniej po zadeklarowaniu przez dany podmiot, że akceptuje wydane warunki przyłączenia, skoro warunki przyłączenia do sieci można ustalić dopiero po podpisaniu umowy przyłączeniowej i wykonaniu inwestycji określonych w warunkach przyłączenia) oraz tylko dla takiej instalacji, dla której istnieją wspomniane w art. 7 ust. 1 p.e. techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia;
• Warunki przyłączenia do sieci energetycznej nie są źródłem cywilnoprawnym obowiązku zawarcia umowy, a przez to nie kreują po stronie podmiotu, który takie warunki otrzymał, wierzytelności względem przedsiębiorstwa sieciowego. Wskutek ich wydania nie dochodzi do powstania węzła obligacyjnego między podmiotem ubiegającym się o przyłączenie do sieci a przedsiębiorstwem sieciowym;
• Termin ważności warunków przyłączenia nie ma znaczenia dla kompetencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z art. 8 ust. 1 p.e. Kompetencja Prezesa Urzędu dotyczy rozstrzygania spraw o odmowę zawarcia umowy o przyłączenie do sieci energetycznej. Dla jej aktualizacji istotne jest, czy między przedsiębiorstwem sieciowym a podmiotem ubiegającym się o przyłączenie do sieci zaistniał spór o przyłączenie do sieci. Wpływ na rozstrzygnięcie tego sporu ma zaś okoliczność, czy podmiotowi ubiegającemu się o przyłączenie do sieci służyło roszczenie o zawarcie umowy przyłączeniowej, którego powstanie wymaga złożenia przez podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci stosownych oświadczeń woli w okresie ważności warunków przyłączenia;
• Odmowa zawarcia umowy przyłączeniowej może przybrać różną postać oraz mieć miejsce w różnych okolicznościach faktycznych. W sytuacji, gdy obowiązek zawarcia umowy przyłączeniowej ma charakter warunkowy i uzależniony jest od spełnienia przesłanek wymienionych w art. 7 ust. 1 p.e., Prezes Urzędu jest uprawniony – przy rozstrzyganiu sporu w tym zakresie – do weryfikowania, czy podmiot występujący z żądaniem rozstrzygnięcia sporu przyłączeniowego i wydania decyzji kształtującej stosunek przyłączeniowy, ma legitymację czynną.

Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2014 r., sygn. akt: I ACa 1591/13 (traktujący o swobodzie kontraktowania w zakresie umowy przyłączeniowej):

• W ramach swobody kontraktowania, o której traktuje art. 353¹ k.c., ponad postanowienia wskazane w art. 7 ust. 2 p.e., strony umowy przyłączeniowej mogą do niej wprowadzić inne zapisy, byle nie pozostawały w sprzeczności z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego oraz naturą stosunku kreowanego umową.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt: III SK 9/14 (traktującego o znaczeniu wydania przez przedsiębiorcę sieciowego warunków przyłączenia do sieci):

• Wydanie warunków przyłączenia potwierdza gotowość przedsiębiorcy sieciowego do zawarcia umowy przyłączeniowej, lecz nie kreuje obowiązku jej zawarcia ani nie przesądza, że spełnione są techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci w rozumieniu art. 7 ust. 1 p.e. Warunki przyłączenia wydane przez przedsiębiorstwo sieciowe wskazują bowiem, jakie parametry musi spełniać instalacja podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci, aby takie przyłączenie było możliwe.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 marca 2016 r., sygn. akt: VI Aca 191/15 (traktującego o ocenie istnienia przesłanek przyłączenia do sieci energetycznej):

• Ocena, czy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci jest dokonywana przez przedsiębiorstwo energetyczne po złożeniu przez podmiot przyłączany wniosku wraz z wymaganymi dokumentami, w tym z ekspertyzą wpływu przyłączanych urządzeń na system elektroenergetyczny. Przy ocenie niniejszej przesłanki należy uwzględnić wszystkie możliwe i dostępne metody finansowania, w tym przede wszystkim w taryfach. Warunki przyłączenia wydawane są więc po rozpatrzeniu wniosku przez przedsiębiorstwo energetyczne i zapoznaniu się z ekspertyzą wpływu farmy wiatrowej na system elektroenergetyczny. Warunki te określają aspekty techniczne przyłączenia, a prawo ich kształtowania należy do przedsiębiorstwa energetycznego, stanowią zatem jeden z elementów oceny istnienia możliwości technicznych i ekonomicznych przyłączenia;
• Obowiązek rozbudowy sieci, o którym mowa w przepisach p.e. nie ma związku wyłącznie z rozbudową sieci na potrzeby przyłączania nowych podmiotów, lecz służy utrzymania spójności i prawidłowego działania systemu energetycznego. Jest to więc obowiązek budowy odpowiednich połączeń między sieciami należącymi do poszczególnych przedsiębiorstw energetycznych, obowiązek ich modernizacji, w tym w celu podniesienia poziomu dopuszczalnych obciążeń w związku ze zwiększonym zapotrzebowaniem na moc. Z przepisów tych nie wynika jednak, by publicznoprawny obowiązek dbałości o stan sieci przesyłowej i dystrybucyjnej rozciągał się na inwestycje „wymuszone” przez przyłączenia kolejnych podmiotów, zwłaszcza w sytuacji, gdy obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie ma charakter obowiązku warunkowego.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2014 r., sygn. akt: III SK 13/14 (traktujące o aktualizacji obowiązku przyłączenia do sieci):

• Aktualizacja obowiązku przyłączenia do sieci uzależniona jest od spełnienia dwóch przesłanek w postaci istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia. Techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia należy zawsze odnosić do konkretnego obiektu, jaki ma być przyłączany z uwzględnieniem treści składanych w toku procesu ubiegania się o przyłączenia oświadczeń woli jego stron, a także całego kontekstu funkcjonowania przedsiębiorstw sieciowych, zasad i mechanizmów rozbudowy infrastruktury sieciowej (w szczególności zaś jej finansowania) oraz inwestycji w nowe moce przyłączeniowe.