Według raportu Międzynarodowej Agencji Energii pt. ?Global Hydrogen Review? (Globalny przegląd wodoru) do 2030 roku globalna moc elektrolizerów wyniesie co najmniej 54 GW.
Globalny przegląd wodoru 2021
W październiku 2021 roku Międzynarodowa Agencja Energii (MAE) opublikowała raport pt. ?Global Hydrogen Review?. Celem tej corocznej publikacji jest śledzenie postępów w zakresie produkcji i zapotrzebowania na wodór oraz w innych krytycznych obszarach (np. regulacje, polityka, innowacje, inwestycje, rozwój infrastruktury). Ponadto raport dostarcza wielu cennych informacji interesariuszom sektora energetycznego. Dane te dotyczą przede wszystkim stanu i perspektyw dla wodoru.
Co więcej, dokument zwraca szczególną uwagę na przydatność wodoru w odniesieniu do celów klimatycznych. W związku z tym raport bada, jakie międzynarodowe postępy są niezbędne do przeciwdziałania zmianom klimatu oraz porównuje rzeczywiste wydarzenia z deklaracjami rządu i przemysłu. Ważnym zadaniem publikacji jest więc pomoc dla decydentów w dopracowaniu strategii sprzyjającej inwestycjom w technologie wodorowe. Oprócz tego ma ona wspierać kreowanie popytu na wodór i paliwa bazujące na nim.
Elektrolizery globalnie ? dane z raportu
W ciągu ostatnich pięciu lat podwoiła się globalna moc elektrolizerów potrzebnych do produkcji wodoru z energii elektrycznej. Raport ?Globalny przegląd wodoru? wskazuje, że do połowy 2021 roku globalna moc elektrolizerów osiągnęła nieco ponad 300 MW. Obecnie w opracowaniu jest około 350 projektów, które ? zdaniem autorów raportu ? doprowadzą do zwiększenia globalnej mocy elektrolizerów do 54 GW do 2030 roku. Oprócz tego istnieje jeszcze 40 projektów, które są w tej chwili na wczesnym etapie rozwoju. Łączna moc tych 40 projektów to 35 GW.
Jeśli realizacja wszystkich projektów przebiegnie prawidłowo, to globalna podaż wodoru z elektrolizerów może osiągnąć ponad 8 mln ton do 2030 roku. Choć to znacząca wielkość produkcji, to nadal jest ona daleka od celu określonego w ?Mapie Drogowej MAE dla Globalnego Sektora Energii?. To bardzo mało w odniesieniu do 80 mln ton wymaganych do tego roku na ścieżce do zerowej emisji CO2 netto do 2050 roku.
Największy rynek elektrolizerów
Według raportu MAE pt. ?Globalny przegląd wodoru? Europa jest liderem we wdrażaniu mocy elektrolizerów, ponieważ posiada aż 40% zainstalowanej mocy na świecie. Co więcej, Europa prawdopodobnie pozostanie największym rynkiem również w najbliższej perspektywie. Sprzyjają temu ambitne strategie Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii w zakresie wodoru.
Prawie wszystkie państwa członkowskie uwzględniły w swoich krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu plany dotyczące czystego wodoru. 26 z nich przyłączyło się do ?inicjatywy wodorowej? (ang. Hydrogen Initiative), a 14 państw członkowskich uwzględniło wodór w ramach krajowej polityki w dziedzinie infrastruktury paliw alternatywnych. Niektóre państwa przyjęły już strategie krajowe lub są w trakcie ich przyjmowania.
Komunikat Komisji Europejskiej ?Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu?
MAE zauważa jeszcze, że Australia mogłaby dogonić Europę w ciągu kilku lat. Ameryka Łacińska i Bliski Wschód też mają potencjał rozwoju. Kolejna na liście jest Chińska Republika Ludowa, której ilość zapowiedzi projektów dynamicznie rośnie. Należy się liczyć również ze wzrostem znaczenia Stanów Zjednoczonych, które ogłosiły niedawno inicjatywę Hydrogen Earthshot.
Strategia wodorowa na rzecz Europy
Wodór może pełnić ważną rolę w transformacji energetycznej znajdując zastosowanie jako surowiec, paliwo lub jako nośnik i magazyn energii. Powszechnie uważa się, że może to pomóc rozwiązać trudności związane z dekarbonizacją procesów sektorów przemysłowych na drodze Europy do neutralności klimatu pod kątem emisji CO2.
W związku z publikacją Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. ?Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu?, w sierpniu 2020 roku przedstawiono do konsultacji projekt strategii wodorowej na rzecz Europy.
Unia Europejska dąży do dekarbonizacji przemysłu do 2050 roku. Dlatego jednym z ważniejszych zadań związanych ze strategią wodorową jest produkcja i wprowadzanie odnawialnego wodoru w coraz szerszym zakresie. Aby osiągnąć założone cele, potrzebne są wspólne działania poszczególnych krajów UE.
Jednak pod względem kosztów wodór odnawialny i wodór niskoemisyjny nie są obecnie jeszcze konkurencyjne w porównaniu z wodorem z paliw kopalnych. Aby wykorzystać wszystkie możliwości związane z wodorem, Unia Europejska potrzebuje strategicznego podejścia. Przemysł UE podejmuje to wyzwanie.
Komunikat Komisji Europejskiej ?Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu?
Produkcja zielonego wodoru ? harmonogram UE
Okres 2020-2024
Pierwsza faza realizacji strategii wodorowej obejmuje lata 2020-2024 i zakłada:
- zainstalowanie elektrolizerów o łącznej mocy minimum 6 GW, zasilanych energią z OZE, mogących wyprodukować do 1 mln ton wodoru odnawialnego w UE,
- zwiększenie produkcji elektrolizerów o mocy do 100 MW,
- budowę/rozbudowę sieci stacji tankowania wodoru dla autobusów zasilanych wodorowymi ogniwami paliwowymi i dla samochodów ciężarowych,
- rozbudowę infrastruktury do wychwytywania CO2 (wodór niskoemisyjny).
Strategicznym celem jest zainstalowanie do 2030 roku zasilanych energią ze źródeł odnawialnych elektrolizerów o mocy co najmniej 40 GW, które mogą wyprodukować nawet 10 milionów ton wodoru odnawialnego w UE.
Komunikat Komisji Europejskiej ?Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu?
W pierwszej fazie realizacji strategii wodorowej chodzi głównie o obniżenie emisyjności istniejącej produkcji wodoru z paliw kopalnych. Dzięki tym dążeniom możliwa będzie dekarbonizacja produkcji wodoru m.in. w sektorze chemicznym, a także łatwiejsze wprowadzenie wodoru w innych procesach przemysłowych.
Aby zrealizować strategiczny cel (…) potrzebne są skoordynowane działania europejskiego sojuszu na rzecz czystego wodoru, państw członkowskich i najbardziej zaawansowanych regionów, a także systemy wsparcia jeszcze zanim wodór stanie się konkurencyjny pod względem kosztów.
Komunikat Komisji Europejskiej ?Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu?
Okres 2030-2050
Natomiast w drugiej fazie realizacji strategii wodór ?musi stać się nieodłączną częścią zintegrowanego systemu energetycznego?. W związku z tym w latach 2030-2050 technologie związane z wodorem odnawialnym powinny osiągnąć dojrzałość. Wówczas plan przewiduje wdrażanie tych technologii na dużą skalę. Przede wszystkim w sektorach, w których trudno obniżyć emisyjność i tam, gdzie byłoby to nieefektywne kosztowo.
Warto jednak zwrócić uwagę, że technologie przydatne w produkcji wodoru odnawialnego, takie jak energia słoneczna czy wiatrowa, zaczynają ze sobą konkurować. Można przypuszczać, że wpłynie to na lepszą ich dostępność i końcową cenę.
W miarę rozwoju łańcucha dostaw technologie służące zwiększeniu produkcji wodoru, takie jak słoneczna i wiatrowa energia elektryczna, jak również wychwytywanie, wykorzystywanie i składowanie i użycie dwutlenku węgla stają się coraz bardziej konkurencyjne.
Komunikat Komisji Europejskiej ?Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu?
Źródła:
Global Hydrogen Review 2021 ? Analysis – IEA
Global Hydrogen REVIEW 2021, International Energy Agency
Rusza wyścig po elektrolizery – WysokieNapiecie.pl
Hydrogen Shot | Department of Energy
HE_CleanH2Monitor_2021.pdf (h2eronetzero.eu)
EDL-S Europejskie Dokumenty Legislacyjne w Sejmie
