Większość naszych sieci elektroenergetycznych ma już ponad 30 lat, co stanowi wyzwanie dla integracji odnawialnych źródeł energii. Jakość dostarczanej energii spada, a proces modernizacji sieci jest opóźniony.
Brak odpowiednich inwestycji uniemożliwia przekształcenie gospodarki na bardziej ekologiczną i niezawodną w dostawach energii. Ponadto, opóźnienia w dostosowaniu przepisów unijnych do lokalnych uwarunkowań utrudniają rozwój sieci dystrybucyjnej, z powodu braku jednolitego środowiska regulacyjnego.
Najważniejsze punkty raportu
Infrastruktura sieciowa, zwłaszcza linie średniego napięcia (SN), charakteryzuje się zaawansowanym wiekiem i niskim poziomem skablowania, co prowadzi do pogorszenia jakości dostaw energii elektrycznej. W rezultacie operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD) zmuszeni są wypłacać bonifikaty klientom.
Tylko jeden z OSD osiągnął poprawę wskaźników dotyczących przerw w dostawach energii, pozostali nie spełnili wszystkich celów jakościowych, głównie z powodu anomalii pogodowych. Niedostateczne inwestycje w kablowanie sieci SN sprawiły, że sieć stała się mniej odporna na coraz częstsze zmiany pogodowe.
W 2021 roku wzrosła o 50% ilość energii, która nie została dostarczona, co skutkowało zwiększoną liczbą wniosków o bonifikaty. Porównując z rokiem 2020, liczba wniosków w 2021 roku wzrosła prawie sześciokrotnie, a w 2022 roku prawie dwudziestopięciokrotnie.
W okresie między 2020 a 2021 rokiem operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD) nie zrealizowali ustalonych zadań inwestycyjnych i modernizacyjnych zgodnie z planami rozwoju i procesem taryfowym, jakie uzgodniono z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Wydatki poniesione przez OSD często okazywały się nawet o 48% niższe niż pierwotnie zaplanowane, mimo dostępności wystarczających przychodów i środków pozyskanych z Unii Europejskiej, które miały pokryć planowane inwestycje.
W roku 2021, aż 46% linii o wysokim napięciu (110 kV) miało ponad 40 lat, z czego połowa z nich istniała już ponad 50 lat. Tylko 16% tych linii było młodszych niż 10 lat. Podobnie, 40% linii o średnim napięciu (SN) w 2021 roku miało ponad 40 lat, z czego 15% funkcjonowało już ponad 50 lat, natomiast jedynie 15% tych linii było młodszych niż 10 lat. W przypadku linii o niskim napięciu (nN), 30% z nich miało ponad 40 lat, podczas gdy zaledwie 19% było młodszych niż 10 lat.
Podobnie, stacje i rozdzielnie elektroenergetyczne również ulegały procesowi starzenia się. W 2018 roku tylko 21% z nich miało mniej niż 10 lat, jednak do 2021 roku ta liczba spadła do 18%. Z kolei liczba stacji i rozdzielni, które miały ponad 40 lat, wzrosła z 24% w 2018 roku do 34% w 2021 roku.
Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej NIK: Niedoinwestowana sieć – Najwyższa Izba Kontroli